عصب کشی دندان چیست و چگونه صورت می گیرد ؟

عصب کشی دندان یک درمان دندانپزشکی می باشد که به کمک آن می توان دندان های آسیب دیده طبیعی را نجات داد و طول عمر دوباره به آنها هدیه داد. سالانه بیش از 15 میلیون دندان تحت عصب کشی قرار می گیرند. در این مقاله عصب کشی  دندان به طور مفصل توضیح داده می شود و به این سوال که عصب کشی دندان چیست و چگونه صورت می گیرد ؟ و بسیاری از سوالات درباره این درمان پاسخ داده می شود.  

عصب کشی دندان چیست ؟

عصب کشی دندان ( root canal ) یکی از درمان های دندانپزشکی در شاخه اندودنسی می باشد که به درمان ریشه و رفع عفونت هسته دندان دندان آسیب دیده می پردازد که در این درمان بخش مرکزی دندان به نام پالپ که شامل عروق خونی و اعصاب دندان است، برداشته می شود و با مواد مخصوص پر می شود.

عصب کشی دندان، درمانی برای ترمیم و نجات دندان آسیب دیده یا عفونی به جای برداشتن وکشیدن آن است چندین دهه پیش، درمان ریشه اغلب دردناک بود. با پیشرفت‌های دندانپزشکی و بی‌حس‌کننده‌های موضعی، بیشتر افراد در طول عصب کشی درد کمی دارند. در واقع، زندگی با دندان پوسیده احتمالاً دردناک تر است.

برای درک بهتر از  فرآیند عصب کشی دندان آشنایی با ساختار دندان ضروری است. تاج و ریشه دو جزء تشکیل دهنده دندان هستند. ریشه در زیر تاج قرار دارد که قسمت سفیدی از دندان است که قابل مشاهده است. پالپ مرکز دندان است و حاوی عروق خونی و اعصاب است. پالپ ( pulp teeth ) از تاج دندان تا نوک ریشه ها گسترش می یابد و در آنجا به بافت های اطراف ریشه متصل می شود. پالپ برای رشد و نمو دندان بسیار مهم است.

با این حال، هنگامی که یک دندان به طور کامل بالغ شد، می تواند بدون پالپ زنده بماند، زیرا دندان همچنان توسط بافت های اطراف آن تغذیه می شود.

درمان کانال ریشه که اغلب به عنوان عصب کشی شناخته می شود، مستلزم برداشتن ریشه دندان، تمیز کردن و شکل دادن به ناحیه کانال و سپس پر کردن آن برای جلوگیری از ورود میکروب ها به داخل است. هدف از درمان ریشه نگه داشتن دندان در دهان و حذف اعصاب زنده از آن است. با این کار می توان از دندان درد احتمالی در حین جویدن نیز جلوگیری کرد.

مراحل عصب کشی دندان

عصب کشی دندان به چه صورت است ؟ در شروع جلسه عصب کشی دندان ابتدا بی حسی به محل تزریق می شود و حفره ای در درون دندان به منظور دسترسی به پالپ ایجاد می شود که بعد از آن پالپ دندان تخلیه و ضدعفونی می شود و سپس کانال فرم داده شده و پس از آن نوبت به ترمیم دندان می رسد.

در باره به صورت خلاصه به بررسی این سوال پرداختیم اما باید بدانید که درباره توضیحات کامل آن باید دندانپزشک به شما پاسخ دهد. به صورت معمول دندانپزشک در سه الی چهار مرحله اساسی عمل عصب کشی دندان یا درمان ریشه دندان را پیشنهاد می کند. قبل از شروع عصب کشی، پزشک شما از دندان آسیب دیده اشعه (OPG) ایکس دندان می گیرد.

این به تعیین میزان آسیب کمک می کند و تضمین می کند که درمان ریشه گزینه درمانی مناسب است. در اینجا مراحلی وجود دارد که بیان کننده این است که عصب کشی دندان چگونه صورت می گیرد ؟

حذف و برداشت پالپ

برای شروع فرآیند عصب کشی ابتدا از بی حسی موضعی برای جلوگیری از درد استفاده می شود. قبل از شروع درمان ریشه، یک سد لاستیکی کوچک بر روی دندان قرار می گیرد. این باعث ایزوله شدن دندان و خشک نگه داشتن آن در طول عمل می شود. سپس یک سوراخ کوچک در تاج دندان برای دسترسی به پالپ ایجاد می شود. بعد از سوراخ کردن تاج دندان ابزارهای کوچک دندانپزشکی برای برداشتن اعصاب، رگ های خونی و بافت های داخل دندان استفاده می شود تا پالپ برداشته شود.

شکل دادن و تمیز کردن  کانال ها پس از برداشتن پالپ

 محفظه پالپ و کانال های ریشه را با آنتی بیوتیک موضعی پر می کند تا عفونت را از بین برده  و از بدتر شدن و بازگشت آن جلوگیری کند. دندانپزشک پس از ضدعفونی و تمیز کردن کانال های ریشه دندان را با ماده ای شبیه به لاستیک به نام گوتاپرکا پر می کند. آنتی بیوتیک های خوراکی نیز ممکن است توسط دندانپزشک شما برای درمان و کنترل عفونت توصیه شود.

قرار دادن و ترمیم نهایی

در آخرین مرحله از عصب کشی دندان، دندانپزشک شکاف کوچکی را که در ابتدا در قسمت بالایی دندان ایجاد کرده بود، بسته و موقتاً می پوشاند. آنها از درزگیر برای پر کردن شکاف ها و درزها استفاده می کنند و از کانال در برابر آسیب ناشی از بزاق محافظت می کنند. از آنجایی که پس از تخلیه عصب، دندان دیگر مانند گذشته استحکام و انعطاف پذیری ندارد، باید از روکش دندان برای محافظت از آن استفاده شود.

فیلم عصب کشی دندان

انواع عصب کشی دندان

دو نوع روش عصب کشی دندان وجود دارد: جراحی و غیر جراحی. در حالی که هدف هر دو یکسان است (حذف بافت های داخلی دندان، از بین بردن عفونت، و نجات دندان طبیعی)، روش ها از نظر فرآیند که برای دسترسی به داخل دندان استفاده می شود کمی متفاوت است.

روش غیر جراحی عصب کشی دندان

روش غیر جراحی عصب کشی دندان رایج ترین نوع درمان کانال ریشه است که برای محافظت از دندان طبیعی شما انجام می شود. این روش جزئی‌تر از پر کردن معمولی است زیرا سوراخ کردن تا ریشه دندان بیشتر می‌شود. پس از درمان شما با بی حسی موضعی، متخصص ریشه دندان را تا کانال ریشه سوراخ می کند تا پالپ بیمار را خارج کند، دندان را تمیز کرده و پر کند تا از عفونت یا آسیب بیشتر جلوگیری کند. هیپوکلریت سدیم برای ضدعفونی کانال ها و محفظه پالپ استفاده می شود تا تمام آثار باکتری ها از بین برود.

جراحی آپیکوکتومی

آپیکوکتومی که به عنوان میکروجراحی ریشه نیز شناخته می شود. به این دلیل که در انتهای نوک ریشه دندان فعالیت می کند. زمانی که کانال ریشه از کار بیفتد، اپیکوکتومی توصیه می شود. دندانپزشک بافت لثه نزدیک دندان را باز می کند تا عفونت را آشکار کند. سپس دندانپزشک بافت آسیب دیده را همراه با قسمت کوچکی از نوک ریشه جدا می کند. یک پرکننده انتهای ریشه برای پر کردن قسمت استفاده می شود تا از عفونت مجدد ریشه جلوگیری شود.

روش پالپوتومی و پالپکتومی

بافت پالپ عفونی در طی پالپوتومی و پالپکتومی برداشته می شود. پالپوتومی شامل برداشتن بخش کوچکی از پالپ دندان در حالی که ریشه ها در جای خود باقی می مانند. کانال ریشه کودکان در پزشکی به عنوان پالپوتومی شناخته می شود. اگر پوسیدگی یا آسیب فقط بر روی تاج دندان تأثیر بگذارد، پالپوتومی لازم است. کودکان اغلب با پالپکتومی درمان می شوند. پالپکتومی شامل برداشتن کامل تاج و ریشه بافت پالپ عفونی است. در صورتی که بافت تاج دندان و ریشه دندان عفونی شده باشد باید پالپکتومی انجام شود.

درمان لیزری با سیستم واترلیز

دندانپزشک شما ممکن است بدون استفاده از دریل یا چاقوی جراحی با استفاده از لیزر واترلیز شما را درمان کند. تکنولوژی WaterLase بدون درد، پرتو لیزری را آزاد می کند که از آب تغذیه می کند. سیستم WaterLase آب، هوا و انرژی لیزر را ترکیب می کند تا میکروارگانیسم ها را کاهش دهد و از شر عفونت خلاص شود.

مراقبت های بعد از عصب کشی دندان

برای اطمینان از نتایج مطلوب ، رعایت این نکات در طول دوره بهبودی و روند درمان بسیار مهم است.

متخصص ممکن است مراقبت های مهم مختلفی از جمله موارد زیر را پیشنهاد کند:

• تا زمانی که بی حسی ناشی از جراحی عصب کشی به طور کامل برطرف نشده است، از نوشیدن یا خوردن هر چیزی خودداری کنید. افراد در این زمان مجاز به خوردن و آشامیدن نیستند زیرا امکان گاز گرفتن زبان یا کناره های دهان وجود دارد.
• پس از کشیدن عصب، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن بسیار مهم است. اگر عصب کشی با پانسمان موقت انجام شده باشد، مشمول محدودیت هایی برای مسواک زدن خواهید شد.
• اگر دندان عصب کشی شده همراه با پانسمان باشد، اگر مقداری از آن جدا شود، نباید نگران باشید. با این حال، اگر پانسمان کاملاً افتاد، باید به دندانپزشک خود اطلاع دهید.
• بهتر است در روز اول بعد از عصب کشی به صورت نیمه دراز بکشید تا فشار صورت و سر و جریان خون کاهش یابد.
• به طور منظم مسکن هایی را که دندانپزشک شما داده است مصرف کنید و به تمام توصیه های آنها پایبند باشید.

سوالات متداول عصب کشی دندان

عصب کشی چند مرحله دارد ؟

عصب کشی یا درمان ریشه معمولاً شامل سه مرحله اصلی است: تمیز کردن و شکل دادن به کانال‌های ریشه، پر کردن کانال‌ها با مواد لاستیکی مانند گوتاپرکا، و قرار دادن روکش یا سایر ترمیم‌ها روی دندان.

عصب کشی دندان چند جلسه طول می کشد ؟

تعداد جلسات مورد نیاز برای درمان عصب کشی دندان به شدت عفونت و پیچیدگی سیستم کانال ریشه دندان بستگی دارد اما به طور کلی، درمان ریشه را می توان در یک تا سه جلسه کامل کرد.

چه زمان نیاز به عصب کشی وجود دارد ؟ 

زمانی که پالپ دندان که حاوی اعصاب و عروق خونی است، عفونی یا آسیب ببیند، عصب کشی یا درمان ریشه دندان ضروری است. این می تواند به دلیل پوسیدگی عمیق، ضربه به دندان، یا ترک خوردگی یا بریدگی دندان اتفاق بیفتد.

آیا امکان عصب کشی در بارداری وجود دارد ؟

عصب کشی یا درمان ریشه دندان را می توان در هر زمان از بارداری انجام داد، اما سه ماهه دوم ایده آل است. در سه ماهه دوم، حالت تهوع از بین رفته است و انجام فرآیند عصب کشی و مراقبت های بعد آن بسیار راحت تر و بدون استرس خواهد بود.

آیا عصب کشی دندان درد دارد ؟

عصب کشی دندان تحت بی حسی موضعی انجام می شود، بنابراین در طول عمل نباید دردی احساس کنید. با این حال، ممکن است کمی ناراحتی یا درد بعد از انجام فرآیند عصب کشی تجربه شود.

اگر دندان را عصب کشی نکنیم چه میشود ؟

اگر دندان با کانال ریشه درمان نشود و فرآیند عصب کشی انجام نشود عفونت می تواند به بافت های اطراف و استخوان گسترش یابد و منجر به عوارض بیشتر و از دست دادن دندان شود.

عمر دندان عصب کشی شده چقدر است؟

طول عمر دندان بعد از عصب کشی به عوامل مختلفی مانند بهداشت دهان و دندان بیمار، محل قرارگیری دندان و شدت اولیه عفونت بستگی دارد. با این حال، با مراقبت مناسب از دندان می توانید به مدت طولانی از دندان استفاده کنید. به طور میانگین بین 10 تا 15 سال می شود از دندان عصب کشی شده استفاده کرد.

عصب کشی چقدر طول می‌ کشد؟

طول فرآیند عصب کشی می تواند بسته به پیچیدگی دندان و تعداد کانال هایی که نیاز به درمان دارند متفاوت باشد. به طور متوسط، یک عمل عصب کشی دندان حدود 90 دقیقه طول می کشد.

آیا عصب کشی ضرر دارد ؟

عصب کشی دندان یکی از موثرترین و ایمن ترین روش هایی است که می تواند دندان آسیب دیده یا عفونی را از کشیدن نجات دهد.

منابع : wikipedia root canal ، Root canal treatment ، Root Canal Explained ، Root canal treatment nhs